Zawieszona kawa podnosi ciśnienie

Nie wiem czy jestem cynikiem, sceptykiem czy realistką, a może jedynie wnikliwą obserwatorką i zaciętą komentatorką, ale od wczoraj mam używanie. Wszystko za sprawą „Zawieszanych kaw” na Facebooku, które to podnoszą ciśnienie internautom i dziennikarzom. Nic w końcu nie jednoczy ludzi bardziej niż inicjatywa wyciskająca wirtualne łzy. Tym, którzy jeszcze się z nią nie zetknęli, wszystko szybko tłumaczę.

Wczoraj wieczorem zauważyłam na Facebooku link do zdjęcia przedstawiającego starszego, zubożałego Pana, pochylonego w restauracji nad filiżanką kawy. Zdjęcie opisane było następująco: „Dobro jest proste. Wszedłem do małej kawiarni z przyjaciółką, każde z nas zamówiło dla siebie. Gdy siadaliśmy przy stoliku, dwóch ludzi podeszło do bufetu: - "Pięć kaw, dziękuję, trzy dla nas, a dwie zawieszone". Płacą, biorą swoje trzy filiżanki i wychodzą. Pytam przyjaciółki: - "Co to są zawieszone kawy"? Ona odpowiada: - "Poczekaj, zobaczysz". Jeszcze kilka osób weszło do kawiarni. Dwie kobiety zamówiły kawę, zapłaciły i wyszły. Następne zamówienie to siedem kaw dla trzech adwokatów: - "Trzy dla nas i cztery zawieszone". Rozważając co takiego zawieszone kawy, podziwiam piękny widok w słonecznej pogodzie. Nagle otwierają się drzwi. Mężczyzna w zniszczonym ubraniu wyglądający jak żebrak, podchodzi do kelnerki i pyta uprzejmie: - "Czy masz może zawieszoną kawę"? To proste - ludzie płacą z góry za kawę przeznaczoną dla tych, którzy nie mogą sobie pozwolić na kupienie gorącego napoju. Tradycja zawieszonej (suspended) kawy powstała w Neapolu i rozprzestrzeniła się po całym świecie. W niektórych miejscach, oprócz zawieszonej kawy, można zamówić kanapki, a nawet pełen posiłek". 

Pomyślałam, że ładna historia poglądowa, krzepiące w te zimowe dnie, a jednocześnie bardzo na czasie, biorąc pod uwagę podwyżkę VAT-u na kawę i temat bezrobocia nurtujący coraz więcej osób. Udostępniłam zdjęcie również u siebie i poszłam spać. Co widzę rano? Artykuł w ciągu kilkunastu godzin zdobył ponad 20 tysięcy lajków, 19 tysięcy sharów, 800 komentarzy i szerokie grono naśladowców! Autorzy prześcigają się w tworzeniu swoich własnych interpretacji historii podbijając statystyki – OSP Saska Kępa 240 lajków i 405 sharów, WawaLove 6,5 tyś lajków, Na Temat też dorzuciło swoje trzy grosze inkasując prawie 830 lajków w 6 godzin i wywołując dyskusję na ponad 30 komentarzy (dla niewtajemniczonych - te liczby wciąż będą rosły - podałam stan na chwilę pisania artykułu). Powstał fan page: „Czymasz może zawieszoną kawę?” i event o tej samej nazwie. Pojawiają się też pomysły około kawowe, jak ten: „Akcja Daj Herbatę” skierowana do bezdomnych z Dworca Centralnego i pomniejsze inicjatywy dożywiania potrzebujących w małych restauracyjkach.

Znakomita większość Polaków się emocjonuje, wzrusza i jednoczy, czyli robią to, co lubią najbardziej, a szydercy wyśmiewają i kpią. Inicjatywa została potraktowana albo nazbyt dosadnie, albo przesadnie wypaczona. Zamiast miłego "sąsiedzkiego" gestu, widzi się w niej  środki zastępcze dla realnej pomocy najbiedniejszym i cel do „lansowania” się na dobroczynność.

Czytamy komentarze:

- Wiecie co? Szczerze? To, aż mi się łzy w oczach zakręciły jak cholera. Wiadomo jak teraz się dzieje w Polsce, a wiele osób wylądowało na bruku… Wiadomo, że ludzie na bruku kojarzą nam się z „pijaczkami”, ale tak nie jest. Większość bezdomnych to ludzie, którym odebrano wszystko. Uważam, że to jest dobry pomysł, wróć – to jest wspaniały pomysł. Wystarczy nawet głupie 5 zł, aby komuś sprawić niespodziankę, dać kawałek siebie, swojego serca. Nie bądźmy obojętni. To jest naprawdę świetny pomysł!

- Co to daje oprócz dobrego samopoczucia płacącego? Czy faktycznie pomaga tym bezdomnym, zmienia ich sytuację? Czy raczej działa odwrotnie, ułatwia im życie na ulicy? Fajnie jest dawać, ale pomoc powinna być skuteczna.  

- Moim zdaniem to Wy wypaczacie tę ideę na wejściu, zakładając błędnie, że to ma być zamiennik zaspokajania podstawowych potrzeb i uspokajania czy ciszenia sumienia… Opiekę nad takimi ludźmi, jako społeczeństwo, płacąc podatki, oddajemy Państwu, licząc na to, że się z tej roli wywiąże. Kawa to jest coś ekstra, bonus, podzielenie się małą, chwilową przyjemnością…

- Może zróbmy next step? Będziemy chodzić do SPA i mówić – dwa razy sauna i raz zawieszona. I trzy zawieszone manicure’y. Bezdomni będą wdzięczni. Kiedy masz manicure, łatwiej się żyje pod mostem.

- U nas to nie przejdzie, kasjerka kasę chowa do kieszeni, a kawę zabiera do domu.

- Myślę, że w Polsce nie ma szans na tak piękną ideę. Najpierw musiałaby się zmienić mentalność Polaków, którzy i w tym przypadku zapewne nie omieszkaliby przykombinować i wykorzystać to dla siebie.

- Oczywiście można za cenę tego kubka kawy kupić w sklepie całą paczkę i zanieść do jadłodajni dla potrzebujących, ale wtedy to nie będzie to samo – chodzi o dopuszczenie do pewnych społecznych już rytuałów, jakimi jest m.in. ta cholerna kawa w kawiarni…

- Gadałam kiedyś z pewnym bezdomnym, oddałam mu swojego drinka pod barem, był mega zadowolony i uświadomił mi jak ważne są takie odskocznie od żywienia w jadłodajniach. Sorry, ale nie samymi słoikami człowiek żyje.

- Przypomniałam sobie case bezrobotnych kobiet, które klepały biedę i w ramach aktywizacji zawodowej wysłano je do SPA, do fryzjera, kupiono kosmetyki, skontaktowano z wizażystą, stylistką itp… Babki poczuły się ładniejsze, silniejsze, mocniejsze i część z nich znalazła pracę, bo nabrały pewności siebie.. To oczywiście daleko od tej kawy, ale idąc tym tokiem „było trzeba im dać na obiady, a nie zaczynać od durnego fryzjera i kosmetyków…”

Ruch wkurwionych odpowiedzialny za to całe facebookowe zamieszanie ironizuje na swoim fan page’u słowami: „Jak Wy mnie wk*.*cie. Zapodać Wam wyciskającą łzy historyjkę (prawdziwą, żeby nie było) i już chcecie pomagać! A bez łez to nie łaska?”. No właśnie, dobre pytanie? Skąd w ludziach ta potrzeba pomagania w sytuacjach i sprawach beznadziejnych, zamiast kultywowania codziennej życzliwości i czynienia małych gestów wsparcia? A może ta kawa jest właśnie takim małym, codziennym gestem? Zastanawiam się też skąd bezdomni i najbardziej potrzebujący mają wiedzieć o podobnych inicjatywach, bo szczerze wątpię, że posiadają stałe łącze, laptopa i konto na Facebooku, które by ich poinformowało. Poza tym, czy ktoś z Was widział kiedyś bezdomnego w restauracji czy kawiarni? Ja widziałam, jak go wyrzucała ochrona…

Nie mniej jednak uważam, że każda społeczna inicjatywa jest dobra i potrzebna. W sytuacji skrajnej biedy i zagrożenia życia ludzka egzystencja zostaje ograniczona do samej podstawy piramidy potrzeb, ale przecież nie samym chlebem człowiek żyje. Życzliwe słowo, motywująca rozmowa, ciepły gest – wszystko to może odmienić czyjeś myślenie, a tym samym ludzkie życie. Przeczytałam kiedyś, w mojej ulubionej książce zresztą, historię, która wryła mi się w pamięć i myślę, że idealnie pasuje do sytuacji. Otóż mała dziewczynka biegała po plaży i wrzucała do wody meduzy wyrzucone na brzeg. Widząc ją starszy mężczyzna zapytał się po co to robi, bo przecież nie ocali wszystkich. Dziewczynka odpowiedziała, że wszystkich nie, ale dla tych, które wrzuci z powrotem do morza ten mały gest ma wielkie znaczenie.

Strona akcji dostępna tutaj.

Fan page na Facebooku – tutaj.